- Գյուղատնտեսության ոլորտի պետական քաղաքականության հիմքում ընկած է լինելու հանրության պարենային անվտանգության հիմնահարցը՝ հաշվի առնելով նաև պատերազմի վերսկսման հնարավորությունը։
- Հայաստանում գյուղատնտեսությունը պետք է միտված լինի բնական, էկոլոգիապես մաքուր արտադրանք ստանալուն՝ այն դարձնելով բրենդային։ Գյուղատնտեսական արտադրանքի ներմուծումը հասցնելու ենք նվազագույնի՝ այն փոխարինելով տեղական որակյալ արտադրանքով։
- Արտադրության ոլորտում, նաև պետական աջակցությամբ, աստիճանաբար կիրառվելու են միջազգային լավագույն փորձառությունն ու նորագույն տեխնոլոգիաները, ոլորտում ծախսվող էներգիան հնարավորինս փոխարինելվելու է արևային և վերականգնվող այլ էներգատեսակներով:
- Կարելի է արձանագրել, որ գյուղատնտեսության ավանդական ձևերը սպառել են իրենց և հետագա շարժընթացը պետք է գնա դեպի ինտենսիվացումը (ջերմային տնտեսությունների հիմնում) և խոշորացումը։
- Սրա համար թիվ մեկ մարտահրավեր ու թիվ մեկ ներուժ ենք համարում ոռոգման համակարգը։
- Առկա ոռոգման համակարգը ի վիճակի չէ գյուղացիական բոլոր տնտեսություններն ապահովելու անհրաժեշտ քանակությամբ ու որակով ոռոգման ջրով։
- «Ջրօգտագործողների ընկերությունների մասին» օրենքում փոփոխություններով բացառելու ենք դրանց զավթումը խոշոր հողատերերի կողմից, ճնշումները տեղական, մարզային կամ կենտրոնական իշխանությունների կողմից։ Օրենքի փոփոխությամբ պետք է երաշխավորվի ՋՕԸ-ների անկախությունը։
- Ժողովրդավարությունը և գյուղացուն հաշվետու լինելը։
- Ջրերի կառավարման միասնական ծրագրի համակարգը։
- Կատարելագործելու ենք այնպես, որ կապակցված լինեն այս ոլորտին առնչվող տվյալների տիրապետող պետական բոլոր կառույցների բազաները։ Համակարգը հասանելի ենք դարձնելու յուրաքանչյուր քաղաքացու, որպեսզի ամեն ջրօգտագործող կարողանա ստանալ իր և մնացածների սպառած ջրի, դրա դիմաց վճարումների վերաբերյալ տեղեկություն։
- Գտնելու ենք ներդրողներ մասնավոր-հանրային։
- Համագործակցությամբ սկսելու ենք ջրամբարաշինարարության ծրագրեր։ Տասը տարվա ընթացքում կառուցելու ենք մի քանի առաջնային անհրաժեշտության ջրամբարներ։
- Տասը տարի հետո կանխատեսում ենք ինքնածախսածածկվող ՋՕԸ-եր, որոնք, ըստ էության, հիմք կդառնան կոոպերատիվների, որոնք գյուղացիներին կմատուցեն նյութատեխնիկական ապահովման ծառայություններ, իսկ հետագայում մթերման/արտահանման ծառայություններ՝ միևնույն ժամանակ չավելացնելով շահույթի բեռը ինքնարժեքի վրա։
- Մշակելու և ներդնելու ենք օժանդակության գործիքներ, որոնց միջոցով կկարողանանք համաֆինանսավորել կաթիլային ոռոգման և հակակարկտային ցանցերի ներդրումը գյուղացիների կողմից։ Միանվագ խոշոր աջակցության և դրան հաջորդող տարիների ընթացքում վերադարձվող գումարների կուտակման միջոցով հասնելու ենք նրան, որ հաջորդ անգամները գյուղացին կարողանա ինքնաֆինանսավորել այդ համակարգերը։
- Ստեղծելու ենք ժամանակակից տեսական-կիրառական գյուղատնտեսության ոլորտի մասնագետների վերապատրաստման և ուսումնաարտադրական կենտրոն։
- Գյուղատնտեսության ոլորտում առաջնային ենք համարում նաև աշխատանքային խնդիրները։ Ոլորտի մարտահրավերներից ենք համարում այն կարգավորող իրավական նորմատիվ բազայի թերությունները և բացթողումները։ Հրատապ են գյուղատնտեսական ոլորտը կարգավորող միասնական օրենսդրության ընդունումը, որը կսահմանի գյուղացու, գյուղացիական տնտեսությունների իրավական կարգավիճակը։ Կսահմանվեն գյուղոլորտի աշխատանքային իրավունքները և կենսական շահերը, դրանց պաշտպանության մեխանիզմները և ներդրումը։
«Քաղաքացու Որոշում» սոցիալ դեմոկրատական կուսակցություն
«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն
Գյուղատնտեսություն
- Յուրաքանչյուր տարվա ընթացքում ինտենսիվ այգիներն ավելացնելու ենք 1000 հեկտարով:
- Ներդնելու ենք տնկանյութի հավաստագրման համակարգը:
- Մշակաբույսերի ամբողջական ապահովագրությունը ներդրված կլինի մինչև 2023 թվականը՝ ներառելով հիմնական մշակաբույսերը:
- Առաջիկա տարիներին շարունակելու ենք սուբսիդավորել ապահովագրավճարի 50-60%-ը:
- Ընդլայնելու ենք նաև ապահովագրվող ռիսկերի ցանկը, ինչպես նաև ներդնելու ենք կենդանիների ապահովագրություն, որտեղ ֆինանասական բեռի մի զգալի մասը պետությունը կվերցնի իր վրա:
- Ընդլայնելու ենք գյուղատնտեսական ապահովագրության աշխարհագրությունը՝ ներառելով բոլոր մարզերը:
- Շարունակելու ենք սուբսիդավորել գյուղատնտեսական վարկերի տոկոսադրույքները՝ ապահովելով մատչելի՝ 0-5% տոկոսադրույքով ֆինանսական ռեսուրսներ և հնարավորություն ենք տալու վարկերը մարել արտոնյալ ժամկետի ավարտից հետո:
- Արդիանականացնելու ենք ոռոգման համակարգերի 50%-ը՝ ներդնելով ժամանակակից տեխնոլոգիաներ և ավարտին ենք հասցնելու ու կառուցելու ենք նոր ջրավազաններ/ջրամբարներ:
- 5 տարի ժամկետով ամբողջությամբ փոխհատուցելու ենք ոռոգման ջրի վարձավճարը մինչև 3 հեկտար հողատարածքներում կաթիլային և/կամ անձրևացման ոռոգման արդի համակարգերի ներդրման դեպքում:
- Շարունակելու ենք գյուղատնտեսական տեխնիկայի լիզինգի ծրագրի շրջանակում յուրաքանչյուր տարի տեխնիկայի հավաքակազմը թարմացնել առնվազն 500 միավոր գյուղատնտեսական տեխնիկայով:
- Ներդնելու ենք գյուղատնտեսական տեխնիկայով ծառայությունների մատուցման համակարգը։
- Սուբսիդավորվող վարկային ծրագրերի միջոցով խթանելու ենք բարձրարժեք մշակաբույսերի արտադրությունը և օրգանական գյուղատնտեսությունը, որը արտաքին շուկայում ունի մեծ պահանջարկ և բարձր գին:
- Մշակող արդյունաբերության զարգացմանն ուղղված միջոցառումների իրականացմանը գալիք 5 տարիների ընթացքում տրամադրելու ենք 80 մլրդ դրամ:
- Մինչև 70%-ով սուբսիդավորելու ենք բարձրորակ գարնանացանի և աշնանացանի սերմերի ձեռքբերումը:
- Շարունակելու ենք վարկային, լիզինգային և փոխհատուցման գործիքներով օժանդակել ջերմատնային տնտեսությունների հիմնմանը:
- Թվային և ճշգրիտ գյուղատնտեսությունը պետք է դառնա մեր ընդհանուր գյուղատնտեսության բաղկացուցիչ մաս:
- Ներդնելու ենք կենդանիների համարակալման և հաշվառման համակարգը և օժանդակելու ենք տոհմային գործի բարելավմանը:
- Շարունակելու ենք տրամադրել մատչելի ֆինանսական ռեսուրսներ անասնապահությանը՝ կառուցելու անասնաշենքեր, ձեռք բերելու կենդանիներ, մասնավորապես՝ տոհմային կենդանիներ, անասնակեր:
- Կաթի և կաթնամթերքի արտադրության և վերամշակման, ինչպես նաև սպանդանոցների կառուցման համար շարունակելու ենք ագրոպարենային ոլորտի սարքավորումների տրամադրման լիզինգի ծրագիրը:
- Բուսաբուծության և անասնաբուծության ոլորտում վարակիչ հիվանդությունների դեմ կանխարգելիչ միջոցառումները շարունակաբար լինելու են մեր ուշադրության կենտրոնում: Խթանելու ենք անասնաբուժության որակյալ ծառայությունների մատուցումը նաև մասնավոր ոլորտում:
- Սուբսիդավորվող վարկային և լիզինգային ծրագրերի շրջանակներում աջակցելու ենք ագրովերամշակողներին՝ արտադրական կարողությունները հզորացնելու, նորագույն տեխնոլոգիաներ ներդնելու և մթերումները արդյունավետ կազմակերպելու համար։ Ագրոպարենային սարքավորումների լիզինգի ծրագրից կարող են օգտվել նաև սառնարանային, պահեստային, ջերմատնային տնտեսությունները, սպանդանոցային գործունեությամբ զբաղվող տնտեսավարողները։
- Խթանելու ենք տեղական սերմնաբուծությունը՝ աստիճանաբար հասնելով ինքնաբավության։
- Հասցեական աջակցություն ենք ցուցաբերելու Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանին՝ շուկայի պահանջներին համապատասխան մասնագետներ պատրաստելու և վերապապատրաստելու համար:
Գյուղատնտեսություն
«Քաղաքացու Որոշում» սոցիալ դեմոկրատական կուսակցություն
- Գյուղատնտեսության ոլորտի պետական քաղաքականության հիմքում ընկած է լինելու հանրության պարենային անվտանգության հիմնահարցը՝ հաշվի առնելով նաև պատերազմի վերսկսման հնարավորությունը։
- Հայաստանում գյուղատնտեսությունը պետք է միտված լինի բնական, էկոլոգիապես մաքուր արտադրանք ստանալուն՝ այն դարձնելով բրենդային։ Գյուղատնտեսական արտադրանքի ներմուծումը հասցնելու ենք նվազագույնի՝ այն փոխարինելով տեղական որակյալ արտադրանքով։
- Արտադրության ոլորտում, նաև պետական աջակցությամբ, աստիճանաբար կիրառվելու են միջազգային լավագույն փորձառությունն ու նորագույն տեխնոլոգիաները, ոլորտում ծախսվող էներգիան հնարավորինս փոխարինելվելու է արևային և վերականգնվող այլ էներգատեսակներով:
- Կարելի է արձանագրել, որ գյուղատնտեսության ավանդական ձևերը սպառել են իրենց և հետագա շարժընթացը պետք է գնա դեպի ինտենսիվացումը (ջերմային տնտեսությունների հիմնում) և խոշորացումը։
- Սրա համար թիվ մեկ մարտահրավեր ու թիվ մեկ ներուժ ենք համարում ոռոգման համակարգը։
- Առկա ոռոգման համակարգը ի վիճակի չէ գյուղացիական բոլոր տնտեսություններն ապահովելու անհրաժեշտ քանակությամբ ու որակով ոռոգման ջրով։
- «Ջրօգտագործողների ընկերությունների մասին» օրենքում փոփոխություններով բացառելու ենք դրանց զավթումը խոշոր հողատերերի կողմից, ճնշումները տեղական, մարզային կամ կենտրոնական իշխանությունների կողմից։ Օրենքի փոփոխությամբ պետք է երաշխավորվի ՋՕԸ-ների անկախությունը։
- Ժողովրդավարությունը և գյուղացուն հաշվետու լինելը։
- Ջրերի կառավարման միասնական ծրագրի համակարգը։
- Կատարելագործելու ենք այնպես, որ կապակցված լինեն այս ոլորտին առնչվող տվյալների տիրապետող պետական բոլոր կառույցների բազաները։ Համակարգը հասանելի ենք դարձնելու յուրաքանչյուր քաղաքացու, որպեսզի ամեն ջրօգտագործող կարողանա ստանալ իր և մնացածների սպառած ջրի, դրա դիմաց վճարումների վերաբերյալ տեղեկություն։
- Գտնելու ենք ներդրողներ մասնավոր-հանրային։
- Համագործակցությամբ սկսելու ենք ջրամբարաշինարարության ծրագրեր։ Տասը տարվա ընթացքում կառուցելու ենք մի քանի առաջնային անհրաժեշտության ջրամբարներ։
- Տասը տարի հետո կանխատեսում ենք ինքնածախսածածկվող ՋՕԸ-եր, որոնք, ըստ էության, հիմք կդառնան կոոպերատիվների, որոնք գյուղացիներին կմատուցեն նյութատեխնիկական ապահովման ծառայություններ, իսկ հետագայում մթերման/արտահանման ծառայություններ՝ միևնույն ժամանակ չավելացնելով շահույթի բեռը ինքնարժեքի վրա։
- Մշակելու և ներդնելու ենք օժանդակության գործիքներ, որոնց միջոցով կկարողանանք համաֆինանսավորել կաթիլային ոռոգման և հակակարկտային ցանցերի ներդրումը գյուղացիների կողմից։ Միանվագ խոշոր աջակցության և դրան հաջորդող տարիների ընթացքում վերադարձվող գումարների կուտակման միջոցով հասնելու ենք նրան, որ հաջորդ անգամները գյուղացին կարողանա ինքնաֆինանսավորել այդ համակարգերը։
- Ստեղծելու ենք ժամանակակից տեսական-կիրառական գյուղատնտեսության ոլորտի մասնագետների վերապատրաստման և ուսումնաարտադրական կենտրոն։
- Գյուղատնտեսության ոլորտում առաջնային ենք համարում նաև աշխատանքային խնդիրները։ Ոլորտի մարտահրավերներից ենք համարում այն կարգավորող իրավական նորմատիվ բազայի թերությունները և բացթողումները։ Հրատապ են գյուղատնտեսական ոլորտը կարգավորող միասնական օրենսդրության ընդունումը, որը կսահմանի գյուղացու, գյուղացիական տնտեսությունների իրավական կարգավիճակը։ Կսահմանվեն գյուղոլորտի աշխատանքային իրավունքները և կենսական շահերը, դրանց պաշտպանության մեխանիզմները և ներդրումը։
«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն
- Յուրաքանչյուր տարվա ընթացքում ինտենսիվ այգիներն ավելացնելու ենք 1000 հեկտարով:
- Ներդնելու ենք տնկանյութի հավաստագրման համակարգը:
- Մշակաբույսերի ամբողջական ապահովագրությունը ներդրված կլինի մինչև 2023 թվականը՝ ներառելով հիմնական մշակաբույսերը:
- Առաջիկա տարիներին շարունակելու ենք սուբսիդավորել ապահովագրավճարի 50-60%-ը:
- Ընդլայնելու ենք նաև ապահովագրվող ռիսկերի ցանկը, ինչպես նաև ներդնելու ենք կենդանիների ապահովագրություն, որտեղ ֆինանասական բեռի մի զգալի մասը պետությունը կվերցնի իր վրա:
- Ընդլայնելու ենք գյուղատնտեսական ապահովագրության աշխարհագրությունը՝ ներառելով բոլոր մարզերը:
- Շարունակելու ենք սուբսիդավորել գյուղատնտեսական վարկերի տոկոսադրույքները՝ ապահովելով մատչելի՝ 0-5% տոկոսադրույքով ֆինանսական ռեսուրսներ և հնարավորություն ենք տալու վարկերը մարել արտոնյալ ժամկետի ավարտից հետո:
- Արդիանականացնելու ենք ոռոգման համակարգերի 50%-ը՝ ներդնելով ժամանակակից տեխնոլոգիաներ և ավարտին ենք հասցնելու ու կառուցելու ենք նոր ջրավազաններ/ջրամբարներ:
- 5 տարի ժամկետով ամբողջությամբ փոխհատուցելու ենք ոռոգման ջրի վարձավճարը մինչև 3 հեկտար հողատարածքներում կաթիլային և/կամ անձրևացման ոռոգման արդի համակարգերի ներդրման դեպքում:
- Շարունակելու ենք գյուղատնտեսական տեխնիկայի լիզինգի ծրագրի շրջանակում յուրաքանչյուր տարի տեխնիկայի հավաքակազմը թարմացնել առնվազն 500 միավոր գյուղատնտեսական տեխնիկայով:
- Ներդնելու ենք գյուղատնտեսական տեխնիկայով ծառայությունների մատուցման համակարգը։
- Սուբսիդավորվող վարկային ծրագրերի միջոցով խթանելու ենք բարձրարժեք մշակաբույսերի արտադրությունը և օրգանական գյուղատնտեսությունը, որը արտաքին շուկայում ունի մեծ պահանջարկ և բարձր գին:
- Մշակող արդյունաբերության զարգացմանն ուղղված միջոցառումների իրականացմանը գալիք 5 տարիների ընթացքում տրամադրելու ենք 80 մլրդ դրամ:
- Մինչև 70%-ով սուբսիդավորելու ենք բարձրորակ գարնանացանի և աշնանացանի սերմերի ձեռքբերումը:
- Շարունակելու ենք վարկային, լիզինգային և փոխհատուցման գործիքներով օժանդակել ջերմատնային տնտեսությունների հիմնմանը:
- Թվային և ճշգրիտ գյուղատնտեսությունը պետք է դառնա մեր ընդհանուր գյուղատնտեսության բաղկացուցիչ մաս:
- Ներդնելու ենք կենդանիների համարակալման և հաշվառման համակարգը և օժանդակելու ենք տոհմային գործի բարելավմանը:
- Շարունակելու ենք տրամադրել մատչելի ֆինանսական ռեսուրսներ անասնապահությանը՝ կառուցելու անասնաշենքեր, ձեռք բերելու կենդանիներ, մասնավորապես՝ տոհմային կենդանիներ, անասնակեր:
- Կաթի և կաթնամթերքի արտադրության և վերամշակման, ինչպես նաև սպանդանոցների կառուցման համար շարունակելու ենք ագրոպարենային ոլորտի սարքավորումների տրամադրման լիզինգի ծրագիրը:
- Բուսաբուծության և անասնաբուծության ոլորտում վարակիչ հիվանդությունների դեմ կանխարգելիչ միջոցառումները շարունակաբար լինելու են մեր ուշադրության կենտրոնում: Խթանելու ենք անասնաբուժության որակյալ ծառայությունների մատուցումը նաև մասնավոր ոլորտում:
- Սուբսիդավորվող վարկային և լիզինգային ծրագրերի շրջանակներում աջակցելու ենք ագրովերամշակողներին՝ արտադրական կարողությունները հզորացնելու, նորագույն տեխնոլոգիաներ ներդնելու և մթերումները արդյունավետ կազմակերպելու համար։ Ագրոպարենային սարքավորումների լիզինգի ծրագրից կարող են օգտվել նաև սառնարանային, պահեստային, ջերմատնային տնտեսությունները, սպանդանոցային գործունեությամբ զբաղվող տնտեսավարողները։
- Խթանելու ենք տեղական սերմնաբուծությունը՝ աստիճանաբար հասնելով ինքնաբավության։
- Հասցեական աջակցություն ենք ցուցաբերելու Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանին՝ շուկայի պահանջներին համապատասխան մասնագետներ պատրաստելու և վերապապատրաստելու համար: