- Չեզոքացնել անվտանգային, ներքաղաքական ճգնաժամերը՝ որպես սոցիալ տնտեսական ճգնաժամի հիմնական գործոններ և կարճաժամկետ միջոցառումներով խթանել տնտեսությանը:
- Խթանելու ենք պահանջարկը, գերխնդիր ենք դնելու ներքին ներդրումների ներգրավումը և այդ նպատակի համար առնվազն երեք տարով էականորեն ազատականացնելու ենք թույլտվությունների և ստուգումների դաշտը, արագացնելով բիզնես գործընթացները, առաջնահերթությունը տալու ենք կապիտալ ծախսերի իրականացմանը՝ օգտվելով նաև գործընկեր պետությունների աջակցության առաջարկներից:
- Հաշվի առնելով գնաճի միտումները հատկապես սննդամթերքի շուկայում՝ պետությունը պետք է վերահսկողության և հակազդման ողջ գործիքակազմով բացառի գնաճի այն դրսևորումները, որոնք արհեստական բնույթ ունեն:
- Մենք լուրջ խնդիր ենք համարում բնակարանային ապահովմանն ուղղված ծրագրից հրաժարման կառավարության մտադրությունը: Այս ծրագիրն ունի երկակի նշանակություն՝ մի կողմից այն կխթանի շինարարությունը, իսկ մյուս կողմից միակ իրական հնարավորությունն է երիտասարդ ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու և ծնելիությունը բարձրացնելու ուղղությամբ: Կարճ ժամանակամիջոցում անհրաժեշտ է նաև ժամանակակից շինարարական տեխնոլոգիաներով լուծել պատերազմի հետևանքով անօթևան դարձած ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու խնդիրը, պետական և օտարերկրյա մարդասիրական աջակցությամբ հնարավորինս բնականոն կյանքի վերադարձնել վիրավորում ստացած զինծառայողներին:
- Հայաստանը պետք է կարողանա շատ շուտով հայտարարել իր՝ «Կորոնավիրուսից ազատ երկիր» լինելու մասին և վերականգնել սպասարկման ոլորտի բնականոն կենսագործունեությունն ու զբոսաշրջային ոլորտից եկող եկամուտները:
- Օտարերկրյա ներդրումների ներգրավման նպատակով նախատեսում ենք մեզ համար ռազմավարական նշանակություն ունեցող նախագծեր կազմել և բանակցել գործընկեր պետությունների և մասնավոր ընկերությունների հետ։
- Ներքին ներդրումների համար, հաշվի առնելով դրանցից յուրաքանչյուրի հավանական ծավալները, անհրաժեշտ ենք համարում խթանել բաց բաժնետիրական ընկերությունների ոլորտի զարգացումը և պարզեցնել բիզնեսի հիմնադրման և վարման գործընթացները:
- Հնարավորինս խուսափելով արտադրության միջոցների հարկումից՝ հնարավորինս շեշտադրելու ենք փայաբաժինների, խնայողությունների և շքեղությունների հարկումը:
«Քաղաքացու Որոշում» սոցիալ դեմոկրատական կուսակցություն
«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն
Տնտեսական քաղաքականություն
- Տնտեսական հնարավորությունների ընդլայնումը և դրանց հավասար հասանելիության ապահովումը,
- Մարդու ներքին կարողությունների զարգացման և իրացման միջոցով միջին խավի բարեկեցության աճն ու աղքատության կրճատումը։
Մինչև 2026 թվականը մեր թիրախներն են՝
- ՀՆԱ-ի տարեկան միջին աճը նվազագույնը դարձնել 7% (բարենպաստ արտաքին տնտեսական պայմաններում՝ 9%),
- մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ն 4269 ԱՄՆ դոլարից դարձնել նվազագույնը 5900 ԱՄՆ դոլար,
- պետական աշխատավարձի ֆոնդը հասցնել ՀՆԱ-ի 25%-ի՝ ներկայիս 16%-ի փոխարեն,
- գործազրկությունը իջեցնել 10%-ից ցածր,
- աղքատության մակարդակը կրկնակի նվազեցնել,
- կենսաթոշակի միջին չափը 43,500 դրամից դարձնել առնվազն 61,000 դրամ,
- նվազագույն կենսաթոշակը 26,500 դրամից դարձնել 37,000 դրամ,
- նվազագույն աշխատավարձը 68,000 դրամից դարձնել առնվազն 85,000 դրամ,
- միջին աշխատավարձը 190,000 դրամից դարձնել 300,000 դրամ,
- հաշմանդամություն ունեցող անձանց թոշակները 1-ին, 2-րդ և 3-րդ կարգերի համար 26,500 դրամից դարձնել 37,000 դրամ,
- զինծառայողի հաշմանդամության զինվորական կենսաթոշակի չափերը 1-ին խմբի համար դրաձնել 55,000 դրամ, 2-րդ խմբի համար՝ 42,000 դրամ, 3-րդ խմբի համար՝ 37,000 դրամ։
- Ապահովելու ենք ներդրումների ծավալի զգալի աճ։
Մասնավորապես ներդրում/ՀՆԱ հարաբերակցությունը չպետք է նվազ լինի 25%-ից: - Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների ներհոսքը ապահովելու ենք նոր գիտելիքի, կառավարման հմտությունների և արտաքին գործարար կապերի միջոցով:
- Տնտեսական աճի թիրախին հասնելու նպատակով անհրաժեշտ է լինելու օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների և ՀՆԱ-ի 6% հարաբերակցություն:
- Իրականացնելու ենք կառուցվածքային բարեփոխումներ, այդ թվում՝ հարկաբյուջետային, ֆինանսական ու կապիտալի շուկայի, աշխատաշուկայի, ներդրումային ու գործարար միջավայրի, մրցակցության պաշտպանության, արտաքին առևտրի և այլ ուղղություններով՝ նպատակ ունենալով առավելագույնս խրախուսել ներքին և օտարերկրյա մասնավոր ներդրումները, բարձրացնել վերջիններիս արդյունավետությունը:
- Բարձրացնելու ենք արտադրողականությունը։
- Միայն ներդրումների և զբաղվածության աճը չի կարող լինել կայուն տնտեսական զարգացման հիմք: Մրցունակության երկարաժամկետ աճի և պահպանման նպատակով անհրաժեշտ է լինելու զգալիորեն բարձրացնել կապիտալի և աշխատանքի արտադրողականությունը: Թիրախավորելու ենք համախառն գործոնային արտադրողականության տարեկան առնվազն 5% աճ: Այս նպատակով գործարկելու ենք աջակցության համալիր փաթեթներ՝ խրախուսելով տեխնոլոգիական վերազինումը և աշխատուժի կարողությունների զարգացումը:
- Բարձրացնելու ենք զբաղվածությունը և տնտեսապես ակտիվ բնակչության տեսակարար կշիռը։
- Տնտեսական աճն առանց քաղաքացիների լայն ներգրավվածության ոչ միայն չի լինի ներառական, այլև պարզապես չի կարող տեղի ունենալ: Առանց տնտեսապես ակտիվ քաղաքացիների տեսակարար կշռի աճի զգալի հնարավոր չէ տնտեսական աճի թիրախի ապահովումը: Այս տեսանկյունից չափազանց կարևոր է լինելու բնակչության շարժունակության ապահովումը, ստեղծարար կարողությունների զարգացումն ու իրացումը, ինչպես նաև տնտեսական կյանքում կանանց մասնակցության մեծացումը: Առավել ևս հետճգնաժամային պայմաններում կանանց ցածր ներգրավվածությունը տնտեսական կյանքում անթույլատրելի շռայլություն է: Կառավարությունը մշակելու է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների և հատկապես կանանց ստեղծարար ու գործարար ներուժի զարգացմանն ու իրացմանը միտված քաղաքականությունների և աջակցության միջոցառումների փաթեթներ:
Տնտեսական քաղաքականություն
«Քաղաքացու Որոշում» սոցիալ դեմոկրատական կուսակցություն
- Չեզոքացնել անվտանգային, ներքաղաքական ճգնաժամերը՝ որպես սոցիալ տնտեսական ճգնաժամի հիմնական գործոններ և կարճաժամկետ միջոցառումներով խթանել տնտեսությանը:
- Խթանելու ենք պահանջարկը, գերխնդիր ենք դնելու ներքին ներդրումների ներգրավումը և այդ նպատակի համար առնվազն երեք տարով էականորեն ազատականացնելու ենք թույլտվությունների և ստուգումների դաշտը, արագացնելով բիզնես գործընթացները, առաջնահերթությունը տալու ենք կապիտալ ծախսերի իրականացմանը՝ օգտվելով նաև գործընկեր պետությունների աջակցության առաջարկներից:
- Հաշվի առնելով գնաճի միտումները հատկապես սննդամթերքի շուկայում՝ պետությունը պետք է վերահսկողության և հակազդման ողջ գործիքակազմով բացառի գնաճի այն դրսևորումները, որոնք արհեստական բնույթ ունեն:
- Մենք լուրջ խնդիր ենք համարում բնակարանային ապահովմանն ուղղված ծրագրից հրաժարման կառավարության մտադրությունը: Այս ծրագիրն ունի երկակի նշանակություն՝ մի կողմից այն կխթանի շինարարությունը, իսկ մյուս կողմից միակ իրական հնարավորությունն է երիտասարդ ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու և ծնելիությունը բարձրացնելու ուղղությամբ: Կարճ ժամանակամիջոցում անհրաժեշտ է նաև ժամանակակից շինարարական տեխնոլոգիաներով լուծել պատերազմի հետևանքով անօթևան դարձած ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու խնդիրը, պետական և օտարերկրյա մարդասիրական աջակցությամբ հնարավորինս բնականոն կյանքի վերադարձնել վիրավորում ստացած զինծառայողներին:
- Հայաստանը պետք է կարողանա շատ շուտով հայտարարել իր՝ «Կորոնավիրուսից ազատ երկիր» լինելու մասին և վերականգնել սպասարկման ոլորտի բնականոն կենսագործունեությունն ու զբոսաշրջային ոլորտից եկող եկամուտները:
- Օտարերկրյա ներդրումների ներգրավման նպատակով նախատեսում ենք մեզ համար ռազմավարական նշանակություն ունեցող նախագծեր կազմել և բանակցել գործընկեր պետությունների և մասնավոր ընկերությունների հետ։
- Ներքին ներդրումների համար, հաշվի առնելով դրանցից յուրաքանչյուրի հավանական ծավալները, անհրաժեշտ ենք համարում խթանել բաց բաժնետիրական ընկերությունների ոլորտի զարգացումը և պարզեցնել բիզնեսի հիմնադրման և վարման գործընթացները:
- Հնարավորինս խուսափելով արտադրության միջոցների հարկումից՝ հնարավորինս շեշտադրելու ենք փայաբաժինների, խնայողությունների և շքեղությունների հարկումը:
«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն
- Տնտեսական հնարավորությունների ընդլայնումը և դրանց հավասար հասանելիության ապահովումը,
- Մարդու ներքին կարողությունների զարգացման և իրացման միջոցով միջին խավի բարեկեցության աճն ու աղքատության կրճատումը։
Մինչև 2026 թվականը մեր թիրախներն են՝
- ՀՆԱ-ի տարեկան միջին աճը նվազագույնը դարձնել 7% (բարենպաստ արտաքին տնտեսական պայմաններում՝ 9%),
- մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ն 4269 ԱՄՆ դոլարից դարձնել նվազագույնը 5900 ԱՄՆ դոլար,
- պետական աշխատավարձի ֆոնդը հասցնել ՀՆԱ-ի 25%-ի՝ ներկայիս 16%-ի փոխարեն,
- գործազրկությունը իջեցնել 10%-ից ցածր,
- աղքատության մակարդակը կրկնակի նվազեցնել,
- կենսաթոշակի միջին չափը 43,500 դրամից դարձնել առնվազն 61,000 դրամ,
- նվազագույն կենսաթոշակը 26,500 դրամից դարձնել 37,000 դրամ,
- նվազագույն աշխատավարձը 68,000 դրամից դարձնել առնվազն 85,000 դրամ,
- միջին աշխատավարձը 190,000 դրամից դարձնել 300,000 դրամ,
- հաշմանդամություն ունեցող անձանց թոշակները 1-ին, 2-րդ և 3-րդ կարգերի համար 26,500 դրամից դարձնել 37,000 դրամ,
- զինծառայողի հաշմանդամության զինվորական կենսաթոշակի չափերը 1-ին խմբի համար դրաձնել 55,000 դրամ, 2-րդ խմբի համար՝ 42,000 դրամ, 3-րդ խմբի համար՝ 37,000 դրամ։
- Ապահովելու ենք ներդրումների ծավալի զգալի աճ։
Մասնավորապես ներդրում/ՀՆԱ հարաբերակցությունը չպետք է նվազ լինի 25%-ից: - Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների ներհոսքը ապահովելու ենք նոր գիտելիքի, կառավարման հմտությունների և արտաքին գործարար կապերի միջոցով:
- Տնտեսական աճի թիրախին հասնելու նպատակով անհրաժեշտ է լինելու օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների և ՀՆԱ-ի 6% հարաբերակցություն:
- Իրականացնելու ենք կառուցվածքային բարեփոխումներ, այդ թվում՝ հարկաբյուջետային, ֆինանսական ու կապիտալի շուկայի, աշխատաշուկայի, ներդրումային ու գործարար միջավայրի, մրցակցության պաշտպանության, արտաքին առևտրի և այլ ուղղություններով՝ նպատակ ունենալով առավելագույնս խրախուսել ներքին և օտարերկրյա մասնավոր ներդրումները, բարձրացնել վերջիններիս արդյունավետությունը:
- Բարձրացնելու ենք արտադրողականությունը։
- Միայն ներդրումների և զբաղվածության աճը չի կարող լինել կայուն տնտեսական զարգացման հիմք: Մրցունակության երկարաժամկետ աճի և պահպանման նպատակով անհրաժեշտ է լինելու զգալիորեն բարձրացնել կապիտալի և աշխատանքի արտադրողականությունը: Թիրախավորելու ենք համախառն գործոնային արտադրողականության տարեկան առնվազն 5% աճ: Այս նպատակով գործարկելու ենք աջակցության համալիր փաթեթներ՝ խրախուսելով տեխնոլոգիական վերազինումը և աշխատուժի կարողությունների զարգացումը:
- Բարձրացնելու ենք զբաղվածությունը և տնտեսապես ակտիվ բնակչության տեսակարար կշիռը։
- Տնտեսական աճն առանց քաղաքացիների լայն ներգրավվածության ոչ միայն չի լինի ներառական, այլև պարզապես չի կարող տեղի ունենալ: Առանց տնտեսապես ակտիվ քաղաքացիների տեսակարար կշռի աճի զգալի հնարավոր չէ տնտեսական աճի թիրախի ապահովումը: Այս տեսանկյունից չափազանց կարևոր է լինելու բնակչության շարժունակության ապահովումը, ստեղծարար կարողությունների զարգացումն ու իրացումը, ինչպես նաև տնտեսական կյանքում կանանց մասնակցության մեծացումը: Առավել ևս հետճգնաժամային պայմաններում կանանց ցածր ներգրավվածությունը տնտեսական կյանքում անթույլատրելի շռայլություն է: Կառավարությունը մշակելու է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների և հատկապես կանանց ստեղծարար ու գործարար ներուժի զարգացմանն ու իրացմանը միտված քաղաքականությունների և աջակցության միջոցառումների փաթեթներ: