- Կանանց համար ծերության կենսաթոշակային ժամկետ սահմանել 55 տարին: Կնոջ դեկրետային ժամկետը համարել աշխատանքային ստաժ՝ 1 օրը հավասար 2 օր ինդեքսով:
- Դեկրետային ինդեքս սահմանել չաշխատող մայրերի համար ամսեկան նվազագույն զամբյուղի եռապատիկի չափով (վճարումը կատարել պետբյուջեից): Աշխատող մայրերի համար ստացվելիք ամսեկան վճարը շարունակել գործող օրենքով, բայց ոչ սակավ նվազագույն զամբյուղի եռապատիկի չափով:Պակասող գումարը կվճարեն պետական բյուջեից:
- Հաստատվելու է քվոտա հաշմանդամ ունեցող ընտանիքների համար՝ . անվճար 200կվ էներգիա ամսեկան . 10 խմ գազ գարուն-ամառ . 25 խմ գազ աշուն-ձմեռ բարձրադիր լեռնային շրջաններում 1,5 անգամ ավել: Վճարումները կկատարվեն ՀՀ պետբյուջեից: Սույն արտոնությունները բացի խնամողի վճարից կպահպանվի հաշմանդամի կնոջ համար ցմահ և երեխաների մինչև 21 տարին լրանալը: Երկրի տարածքում հաշմանդամի և խնամողի երթևեկության (բացի տաքսի) վճարը կվերադարձվի նրանց ներկայացված կտրոնների – տոմսակների առկայության պարագայում: Տարեկան յուրաքանչյուր հաշմանդամի տրամադրել հավելյալ վճար մինչ 500կմ տաքսով երթևեկելու համար:
- Անապահով ընտանիքների, հաշմանդամ ունեցող ընտանիքների համար մանկապարտեզները կլինեն 100% անվճար:
- Հատուկ ուշադրություն դարձնել միայնակ մայրերի ապահովածությանը:Միայնակ մայրերի երեխաների վրա տարածել պատերազմում հաշմված անձ ունեցող ընտանիքների բոլոր իրավունքները։
- Իրականացնելով լայնամաշտաբ աշխատանքներ ՀՀ կառավարությունը կձեռնարկի սոցիալական բնակարանաշինության հատուկ քաղաքականություն, որից 15%-ը մայրաքաղաքում մնացածը մարզերում: Կհայտարարվի միջազգային տենդեր: Ֆինանսավորման 60%-ը կիրականացնի պետությունը 40%-ը միջազգային կառույցները՝ օրենքի նախագիծը պատրաստ է:
- Առանձնահատուկ վերաբերմունքի արժանացնել մանկատներն ու ծերատները:
- Հայաստանի բոլոր սահմանամերձ բնակավայրերը հայտարարել սահմանապահ գոտի:
- Օրենքով սահմանել նրանց տրվելիք արտոնություններն ու պարտականությունները:
«Հայոց Հայրենիք» կուսակցություն
«Լուսավոր Հայաստան» կուսակցություն
Սոցիալական պաշտպանություն
- Սոցիալական պաշտպանության ոլորտում պետք է պայքարել սոցիալական անարդարության և դրա առաջացման պատճառների դեմ: Անհրաժեշտ է վերանայել ոչ նպատակային օժանդակության քաղաքականությունը` այն դարձնելով նպատակային և ընդլայնելով պետության կողմից տրամադրվող սոցիալական օժանդակությունը իրապես կարիքավոր խմբերին:
- Անվճար ծառայությունները, այդ թվում` բժշկական օգնությունը, պետք է տրամադրվեն միայն սոցիալական արդարության սկզբունքի հիման վրա: 3. Սոցիալապես անապահով ընտանիքների համար ինքնուրույնաբար կայուն եկամտի ձևավորման իրական հնարավորությունների ստեղծումը և պետական նպաստ ստանալու ձգտման ապախթանումը պետք է հանդիսանան մեր կարևոր նպատակներից մեկը:
- Սոցիալական ծառայություններ տրամադրելիս պետք է հաշվի առնել շահառուի իրական կարիքը:
- Կարևոր ենք համարում սոցիալական աշխատանքի ինստիտուտի կայացումը և զարգացումը, տեղական սոցիալական ծրագրերի մշակումը` համայնքի սոցիալական կարիքների գնահատման միջոցով, ծրագրի համար ֆինանսական միջոցների ներգրավումը, սոցիալական պաշտպանության ոլորտում ծառայությունների տրամադրման այլընտրանքային մեխանիզմների ներդրումը, աշխատող աղքատների թվի հետևողական նվազումը, նվազագույն ամսական աշխատավարձի շարունակական բարձրացումը՝ ելնելով սպառողական զամբյուղի արժեքի բարձրացումից:
- Սոցիալական բնակարանաշինություն մարզերում և մայրաքաղաքում՝ անօթևանների խնդիրը լուծելու նպատակով:
- Հայաստանում չպետք է լինի ոչ մի անօթևան: Այդ խնդիրը լուծել նաև ժամանակավոր կացարանների կառուցմամբ, շահագործմամբ:
- Գյումրու տնակների բնակիչներին տեղավորել ժամանակավոր կացարաններում, ապա նաև սոցիալական բնակարաններում, իսկ նրանք, ովքեր պետության կողմից երկրաշարժից հետո տուն չեն ստացել՝ ապահովել բնակարանով:
- Անապահովության «Փարոս» համակարգի վերանայում։
- Կենսաթոշակի հաշվարկ՝ նվազագույն սպառողական զամբյուղին համապատասխան: (Ներկա կենսաթոշակը չի բավարարում կենսաթոշակառուի նվազագույն ծախսերին: Դա առաջին և անհրաժեշտ քայլերից է մեր կենսաթոշակառուների համար ապահովելու արժանապատիվ ծերություն):
- Միայնակ տարեցների կոմունալ վարձավճարի փոխհատուցման մեխանիզմների մշակում և կիրառում։
- Միայնակ տարեցների դեղորայքի փոխհատուցման մեխանիզմների մշակում և կիրառում:
- Հաշմանդամություն ունեցող բոլոր քաղաքացիների համար (1-3 կարգ) առանց խտրականության պետբյուջեի միջոցների հաշվին արտադպրոցական, բարձրագույն և հետբուհական կրթության հնարավորություն
- Մշակութային օջախների, խանութների, հասարակական տրանսպորտի, մայթերի հասանելության աստիճանական ապահովում շարժողական խնդիրներով հաշմանդամություն ունեցողների համար:
- Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար (1-3 կարգ) ապահովել բարձրակարգ բուժսպասարկմամբ և անհրաժեշտության դեպքում պրոթեզավորմամբ:
- Շարժողական խնդիրներով հաշմանդամություն ունեցողների համար կիրառության մեջ դնել նրանց հարմարեցված սոցիալական տաքսիներ, որոնք կիրառելի կլինեն բուժհաստատություններ, այլ հրատապ այցերի դեպքում։
Սոցիալական պաշտպանություն
«Հայոց Հայրենիք» կուսակցություն
- Կանանց համար ծերության կենսաթոշակային ժամկետ սահմանել 55 տարին: Կնոջ դեկրետային ժամկետը համարել աշխատանքային ստաժ՝ 1 օրը հավասար 2 օր ինդեքսով:
- Դեկրետային ինդեքս սահմանել չաշխատող մայրերի համար ամսեկան նվազագույն զամբյուղի եռապատիկի չափով (վճարումը կատարել պետբյուջեից): Աշխատող մայրերի համար ստացվելիք ամսեկան վճարը շարունակել գործող օրենքով, բայց ոչ սակավ նվազագույն զամբյուղի եռապատիկի չափով:Պակասող գումարը կվճարեն պետական բյուջեից:
- Հաստատվելու է քվոտա հաշմանդամ ունեցող ընտանիքների համար՝ . անվճար 200կվ էներգիա ամսեկան . 10 խմ գազ գարուն-ամառ . 25 խմ գազ աշուն-ձմեռ բարձրադիր լեռնային շրջաններում 1,5 անգամ ավել: Վճարումները կկատարվեն ՀՀ պետբյուջեից: Սույն արտոնությունները բացի խնամողի վճարից կպահպանվի հաշմանդամի կնոջ համար ցմահ և երեխաների մինչև 21 տարին լրանալը: Երկրի տարածքում հաշմանդամի և խնամողի երթևեկության (բացի տաքսի) վճարը կվերադարձվի նրանց ներկայացված կտրոնների – տոմսակների առկայության պարագայում: Տարեկան յուրաքանչյուր հաշմանդամի տրամադրել հավելյալ վճար մինչ 500կմ տաքսով երթևեկելու համար:
- Անապահով ընտանիքների, հաշմանդամ ունեցող ընտանիքների համար մանկապարտեզները կլինեն 100% անվճար:
- Հատուկ ուշադրություն դարձնել միայնակ մայրերի ապահովածությանը:Միայնակ մայրերի երեխաների վրա տարածել պատերազմում հաշմված անձ ունեցող ընտանիքների բոլոր իրավունքները։
- Իրականացնելով լայնամաշտաբ աշխատանքներ ՀՀ կառավարությունը կձեռնարկի սոցիալական բնակարանաշինության հատուկ քաղաքականություն, որից 15%-ը մայրաքաղաքում մնացածը մարզերում: Կհայտարարվի միջազգային տենդեր: Ֆինանսավորման 60%-ը կիրականացնի պետությունը 40%-ը միջազգային կառույցները՝ օրենքի նախագիծը պատրաստ է:
- Առանձնահատուկ վերաբերմունքի արժանացնել մանկատներն ու ծերատները:
- Հայաստանի բոլոր սահմանամերձ բնակավայրերը հայտարարել սահմանապահ գոտի:
- Օրենքով սահմանել նրանց տրվելիք արտոնություններն ու պարտականությունները:
«Լուսավոր Հայաստան» կուսակցություն
- Սոցիալական պաշտպանության ոլորտում պետք է պայքարել սոցիալական անարդարության և դրա առաջացման պատճառների դեմ: Անհրաժեշտ է վերանայել ոչ նպատակային օժանդակության քաղաքականությունը` այն դարձնելով նպատակային և ընդլայնելով պետության կողմից տրամադրվող սոցիալական օժանդակությունը իրապես կարիքավոր խմբերին:
- Անվճար ծառայությունները, այդ թվում` բժշկական օգնությունը, պետք է տրամադրվեն միայն սոցիալական արդարության սկզբունքի հիման վրա: 3. Սոցիալապես անապահով ընտանիքների համար ինքնուրույնաբար կայուն եկամտի ձևավորման իրական հնարավորությունների ստեղծումը և պետական նպաստ ստանալու ձգտման ապախթանումը պետք է հանդիսանան մեր կարևոր նպատակներից մեկը:
- Սոցիալական ծառայություններ տրամադրելիս պետք է հաշվի առնել շահառուի իրական կարիքը:
- Կարևոր ենք համարում սոցիալական աշխատանքի ինստիտուտի կայացումը և զարգացումը, տեղական սոցիալական ծրագրերի մշակումը` համայնքի սոցիալական կարիքների գնահատման միջոցով, ծրագրի համար ֆինանսական միջոցների ներգրավումը, սոցիալական պաշտպանության ոլորտում ծառայությունների տրամադրման այլընտրանքային մեխանիզմների ներդրումը, աշխատող աղքատների թվի հետևողական նվազումը, նվազագույն ամսական աշխատավարձի շարունակական բարձրացումը՝ ելնելով սպառողական զամբյուղի արժեքի բարձրացումից:
- Սոցիալական բնակարանաշինություն մարզերում և մայրաքաղաքում՝ անօթևանների խնդիրը լուծելու նպատակով:
- Հայաստանում չպետք է լինի ոչ մի անօթևան: Այդ խնդիրը լուծել նաև ժամանակավոր կացարանների կառուցմամբ, շահագործմամբ:
- Գյումրու տնակների բնակիչներին տեղավորել ժամանակավոր կացարաններում, ապա նաև սոցիալական բնակարաններում, իսկ նրանք, ովքեր պետության կողմից երկրաշարժից հետո տուն չեն ստացել՝ ապահովել բնակարանով:
- Անապահովության «Փարոս» համակարգի վերանայում։
- Կենսաթոշակի հաշվարկ՝ նվազագույն սպառողական զամբյուղին համապատասխան: (Ներկա կենսաթոշակը չի բավարարում կենսաթոշակառուի նվազագույն ծախսերին: Դա առաջին և անհրաժեշտ քայլերից է մեր կենսաթոշակառուների համար ապահովելու արժանապատիվ ծերություն):
- Միայնակ տարեցների կոմունալ վարձավճարի փոխհատուցման մեխանիզմների մշակում և կիրառում։
- Միայնակ տարեցների դեղորայքի փոխհատուցման մեխանիզմների մշակում և կիրառում:
- Հաշմանդամություն ունեցող բոլոր քաղաքացիների համար (1-3 կարգ) առանց խտրականության պետբյուջեի միջոցների հաշվին արտադպրոցական, բարձրագույն և հետբուհական կրթության հնարավորություն
- Մշակութային օջախների, խանութների, հասարակական տրանսպորտի, մայթերի հասանելության աստիճանական ապահովում շարժողական խնդիրներով հաշմանդամություն ունեցողների համար:
- Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար (1-3 կարգ) ապահովել բարձրակարգ բուժսպասարկմամբ և անհրաժեշտության դեպքում պրոթեզավորմամբ:
- Շարժողական խնդիրներով հաշմանդամություն ունեցողների համար կիրառության մեջ դնել նրանց հարմարեցված սոցիալական տաքսիներ, որոնք կիրառելի կլինեն բուժհաստատություններ, այլ հրատապ այցերի դեպքում։