- Հայաստանի արտաքին քաղաքականության առանցքը պետք է դառնա համաշխարհային տնտեսական համակարգի հետ ինտեգրացիան։
- Հայաստանը պետք է շարունակի իր համագործակցությունը Եվրոպական Միության, Միացյալ Նահանգների եւ միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների հետ ազատական բարեփոխումների ապահովման բնագավառում, միաժամանակ գործուն աշխատանք տանի Հայաստանը տրանսպորտի ու հաղորդակցման մայրուղի դարձնելու եւ խոշոր այլ ենթակառուցվածքային պրոյեկտներ իրականացնելու ուղղությամբ՝ այնպիսի երկրների հետ, ինչպիսիք են Ռուսաստանը, Վրաստանը, Իրանը, Չինաստանն ու Հնդկաստանը։
- Ռուսաստանի եւ Մինսկի խմբի այլ համանախագահների օգնությամբ պետք է ներգրավվել Ադրբեջանի հետ վստահության կառուցման միջոցառումների (Confidence Building Measures) բանակցությունների մեջ՝ նպատակ դնելով այնպիսի փոխզիջումային քայլերի մշակումն ու իրականացումը, որոնք կստեղծեն երկու պետությունների միջեւ վստահության բավարար պաշար՝ Զինված հակամարտության դադարեցման մասին պայմանագրի ստորագրման համար։ Կնքելով պայմանագիրը՝ հակամարտող կողմերը կստանձնեն ուժի կիրառման եւ ուժի կիրառման սպառնալիքից հրաժարվելու միջազգային պարտավորություն, կամրապնդեն հակամարտության գոտում տեղակայված խաղաղապահ զորքերի մանդատը, կվերացնեն հաղորդակցման ու տրանսպորտի ուղիների գործածության բոլոր արգելանքները, կստեղծեն Արցախի ժողովրդի համար անվտանգ ապրելու, ինքնակառավարում իրականացնելու, տնտեսության զարգացման եւ միջազգային ներդրումների հնարավորություններ։Պետք է սկսվի վստահության կառուցման միջոցառումների բանակցությունների երկրորդ, երկարաժամկետ փուլը, որի վերջնական նպատակը պետք է լինի ինքնորոշման իրավունքի հիման վրա Արցախի վերջնական իրավական կարգավիճակի սահմանումը, առաջին փուլումչլուծված մյուս վիճահարույց հարցերի կարգավորումը։
«Հայ Ազգային Կոնգրես»
«Լուսավոր Հայաստան» կուսակցություն
Արտաքին հարաբերություններ
- Արտաքին քաղաքականության առանձին ուղղություններով աշխատանքի արդյունավետությունը պետք է բարձրացնել առավելագույն մակարդակի։
- Ուժեղացնել դիվանագիտական կրթությունը Հայաստանում։
- Համալրել դիվանագիտական կորպուսը նոր կադրերով։
- Առկա լծակների, կառուցակարգերի, հարթակների և գործիքակազմի առավել պրոակտիվ և արդյունավետ կիրառում՝ ի նպաստ հայամետ որոշումների, բանաձևերի և ընդհանուր դիրքորոշման ձևավորման։
- Արտաքին քաղաքականության նոր հայեցակարգի մշակում և ներդրում, որտեղ առանձնակի ուշադրություն կդարձվի ռազմավարական գործընկերության սկզբունքների հստակեցմանը և զարգացմանը
- Հայաստան-ՌԴ հարաբերությունները կբերվեն որակական նոր մակարդակի՝ խորացնելով բոլոր տեսակի հարաբերությունները ռազմավարական գործընկերոջ հետ, կնախատեսվի նոր անվտանգային բնույթի պայմանագիր, կթարմացվի ՌԴ և ՀՀ միջև գործող իրավապայմանագրային ողջ հենքը:
- ԵՄ-ի հետ կհստակեցվի խորը և համապարփակ գործընկերային հարաբերությունները և կապահովվի դրանց շարունակական զարգացումը: Առավելագույն արդյունավետությամբ կօգտագործվի ԵՄ և ԵԽ-ի հետ SEPA-ի շրջանակներում առկա մեխանիզմները և գործիքակազմը՝ ի շահ Հայաստանի Հանրապետության: ԵՄ երկրների հետ կխորացվի սոցիալ-տնտեսական, մշակութային, գիտակրթական համատեղ ծրագրերի մշակումն ու իրագործումը:
- Հատուկ ուշադրություն կդարձվի ԱՄՆ-ի հետ գործընկերային հարաբերությունների հստակեցմանն ու շարունակական զարգացմանը, կշարունակվի համագործակցության զարգացումը տնտեսական, մշակութային և տարածաշրջանային զարգացման ծրագրի շրջանակներում:
- Անհրաժեշտ է է՛լ ավելի խորացնել բարեկամական հարաբերությունները Ֆրանսիայի հետ բոլոր հնարավոր ուղղություններով՝ կիրառելով բազմաշերտ արտաքին քաղաքականության ողջ գործիքակազմը:
- Կբացահայտվի Չինաստանի Ժողովրդավարական Հանրապետության հետ գործընկերային հարաբերությունների ողջ ներուժը և կկատարվեն կոնկրետ արդյունավետ քայլեր այն հնարավորինս փոխշահավետ օգտագործելու համար: Հատուկ ուշադրություն կդարձվի համագործակցությանը՝ մեծ ենթակառուցվածքային ծրագրերի շրջանակներում:
- Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ հնարավորինս կխորացվի բարեկամական հարաբերությունները և կգտնվեն փոխշահավետ փոխգործակցության կարևոր նոր ուղղություններ,
- Վրաստանի Հանրապետության հետ կշարունակվեն և կխորացվեն բարեկամական հարաբերությունները, ինչը կնպաստի երկու հարևան-բարեկամ երկրների կայուն զարգացմանը,
- Մերձավոր Արևելքի երկրների հետ կնախատեսվի ներդրումային փոխշահավետ ծրագրերի իրականացում, մշակութային կապերի զարգացում և հարստացում: Նպատակ կդրվի ապահովել Մերձավոր Արևելքում հայկական ներկայացվածության մակարդակի ավելացումը:
- Արտաքին քաղաքական ակտիվություն կցուցաբերվի Հնդկաստանի հետ հարաբերությունների զարգացման գործում:
- Արտաքին քաղաքականության հայեցակարգում հատուկ տեղ պետք է զբաղեցնեն Հայաստան-միջազգային կազմակերպություններ, Հայաստան տարածաշրջանային կազմակերպություններ հարաբերությունների հստակեցումը և այդ հարաբերությունների ծառայեցնելը ի շահ Հայաստանի Հանրապետության, ՀՀ ժողովրդին և համայն հայությանը:
- Հատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել ՀԱՊԿ, ԱՊՀ, ԵԱՏՄ շրջանակներում ՀՀ ներգրավվածության հստակեցմանը և ՀՀ մասնակցության արդյունավետության բարձրացմանը: Պետք է ակտիվացնել և ավելի արդյունավետ դարձնել ԵԱՀԿ շրջանակներում դիվանագիտական աշխատանքը: «Գործընկերություն հանուն խաղաղության շրջանակներում» շարունակել փոխշահավետ հարաբերությունները ՆԱՏՕ-ի հետ:
- Արտաքին քաղաքական խնդիրներից է նաև Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման և Թուրքիայի միջազգային պատասխանատվության իրավական գործընթացների նախաձեռնումը:
Արտաքին հարաբերություններ
«Հայ Ազգային Կոնգրես»
- Հայաստանի արտաքին քաղաքականության առանցքը պետք է դառնա համաշխարհային տնտեսական համակարգի հետ ինտեգրացիան։
- Հայաստանը պետք է շարունակի իր համագործակցությունը Եվրոպական Միության, Միացյալ Նահանգների եւ միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների հետ ազատական բարեփոխումների ապահովման բնագավառում, միաժամանակ գործուն աշխատանք տանի Հայաստանը տրանսպորտի ու հաղորդակցման մայրուղի դարձնելու եւ խոշոր այլ ենթակառուցվածքային պրոյեկտներ իրականացնելու ուղղությամբ՝ այնպիսի երկրների հետ, ինչպիսիք են Ռուսաստանը, Վրաստանը, Իրանը, Չինաստանն ու Հնդկաստանը։
- Ռուսաստանի եւ Մինսկի խմբի այլ համանախագահների օգնությամբ պետք է ներգրավվել Ադրբեջանի հետ վստահության կառուցման միջոցառումների (Confidence Building Measures) բանակցությունների մեջ՝ նպատակ դնելով այնպիսի փոխզիջումային քայլերի մշակումն ու իրականացումը, որոնք կստեղծեն երկու պետությունների միջեւ վստահության բավարար պաշար՝ Զինված հակամարտության դադարեցման մասին պայմանագրի ստորագրման համար։ Կնքելով պայմանագիրը՝ հակամարտող կողմերը կստանձնեն ուժի կիրառման եւ ուժի կիրառման սպառնալիքից հրաժարվելու միջազգային պարտավորություն, կամրապնդեն հակամարտության գոտում տեղակայված խաղաղապահ զորքերի մանդատը, կվերացնեն հաղորդակցման ու տրանսպորտի ուղիների գործածության բոլոր արգելանքները, կստեղծեն Արցախի ժողովրդի համար անվտանգ ապրելու, ինքնակառավարում իրականացնելու, տնտեսության զարգացման եւ միջազգային ներդրումների հնարավորություններ։Պետք է սկսվի վստահության կառուցման միջոցառումների բանակցությունների երկրորդ, երկարաժամկետ փուլը, որի վերջնական նպատակը պետք է լինի ինքնորոշման իրավունքի հիման վրա Արցախի վերջնական իրավական կարգավիճակի սահմանումը, առաջին փուլումչլուծված մյուս վիճահարույց հարցերի կարգավորումը։
«Լուսավոր Հայաստան» կուսակցություն
- Արտաքին քաղաքականության առանձին ուղղություններով աշխատանքի արդյունավետությունը պետք է բարձրացնել առավելագույն մակարդակի։
- Ուժեղացնել դիվանագիտական կրթությունը Հայաստանում։
- Համալրել դիվանագիտական կորպուսը նոր կադրերով։
- Առկա լծակների, կառուցակարգերի, հարթակների և գործիքակազմի առավել պրոակտիվ և արդյունավետ կիրառում՝ ի նպաստ հայամետ որոշումների, բանաձևերի և ընդհանուր դիրքորոշման ձևավորման։
- Արտաքին քաղաքականության նոր հայեցակարգի մշակում և ներդրում, որտեղ առանձնակի ուշադրություն կդարձվի ռազմավարական գործընկերության սկզբունքների հստակեցմանը և զարգացմանը
- Հայաստան-ՌԴ հարաբերությունները կբերվեն որակական նոր մակարդակի՝ խորացնելով բոլոր տեսակի հարաբերությունները ռազմավարական գործընկերոջ հետ, կնախատեսվի նոր անվտանգային բնույթի պայմանագիր, կթարմացվի ՌԴ և ՀՀ միջև գործող իրավապայմանագրային ողջ հենքը:
- ԵՄ-ի հետ կհստակեցվի խորը և համապարփակ գործընկերային հարաբերությունները և կապահովվի դրանց շարունակական զարգացումը: Առավելագույն արդյունավետությամբ կօգտագործվի ԵՄ և ԵԽ-ի հետ SEPA-ի շրջանակներում առկա մեխանիզմները և գործիքակազմը՝ ի շահ Հայաստանի Հանրապետության: ԵՄ երկրների հետ կխորացվի սոցիալ-տնտեսական, մշակութային, գիտակրթական համատեղ ծրագրերի մշակումն ու իրագործումը:
- Հատուկ ուշադրություն կդարձվի ԱՄՆ-ի հետ գործընկերային հարաբերությունների հստակեցմանն ու շարունակական զարգացմանը, կշարունակվի համագործակցության զարգացումը տնտեսական, մշակութային և տարածաշրջանային զարգացման ծրագրի շրջանակներում:
- Անհրաժեշտ է է՛լ ավելի խորացնել բարեկամական հարաբերությունները Ֆրանսիայի հետ բոլոր հնարավոր ուղղություններով՝ կիրառելով բազմաշերտ արտաքին քաղաքականության ողջ գործիքակազմը:
- Կբացահայտվի Չինաստանի Ժողովրդավարական Հանրապետության հետ գործընկերային հարաբերությունների ողջ ներուժը և կկատարվեն կոնկրետ արդյունավետ քայլեր այն հնարավորինս փոխշահավետ օգտագործելու համար: Հատուկ ուշադրություն կդարձվի համագործակցությանը՝ մեծ ենթակառուցվածքային ծրագրերի շրջանակներում:
- Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ հնարավորինս կխորացվի բարեկամական հարաբերությունները և կգտնվեն փոխշահավետ փոխգործակցության կարևոր նոր ուղղություններ,
- Վրաստանի Հանրապետության հետ կշարունակվեն և կխորացվեն բարեկամական հարաբերությունները, ինչը կնպաստի երկու հարևան-բարեկամ երկրների կայուն զարգացմանը,
- Մերձավոր Արևելքի երկրների հետ կնախատեսվի ներդրումային փոխշահավետ ծրագրերի իրականացում, մշակութային կապերի զարգացում և հարստացում: Նպատակ կդրվի ապահովել Մերձավոր Արևելքում հայկական ներկայացվածության մակարդակի ավելացումը:
- Արտաքին քաղաքական ակտիվություն կցուցաբերվի Հնդկաստանի հետ հարաբերությունների զարգացման գործում:
- Արտաքին քաղաքականության հայեցակարգում հատուկ տեղ պետք է զբաղեցնեն Հայաստան-միջազգային կազմակերպություններ, Հայաստան տարածաշրջանային կազմակերպություններ հարաբերությունների հստակեցումը և այդ հարաբերությունների ծառայեցնելը ի շահ Հայաստանի Հանրապետության, ՀՀ ժողովրդին և համայն հայությանը:
- Հատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել ՀԱՊԿ, ԱՊՀ, ԵԱՏՄ շրջանակներում ՀՀ ներգրավվածության հստակեցմանը և ՀՀ մասնակցության արդյունավետության բարձրացմանը: Պետք է ակտիվացնել և ավելի արդյունավետ դարձնել ԵԱՀԿ շրջանակներում դիվանագիտական աշխատանքը: «Գործընկերություն հանուն խաղաղության շրջանակներում» շարունակել փոխշահավետ հարաբերությունները ՆԱՏՕ-ի հետ:
- Արտաքին քաղաքական խնդիրներից է նաև Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման և Թուրքիայի միջազգային պատասխանատվության իրավական գործընթացների նախաձեռնումը: