- Հայաստանը պետք է ակտիվորեն հետապնդի համաշխարհային տնտեսական համակարգի մեջ ինտեգրացման քաղաքականություն, մասնակցի գլոբալ ու տարածաշրջանային նախագծերի իրականացմանը, զարգացնելով հաղորդակցման ուղիները եւ ընդգրկվելով խոշոր ենթակառուցվածքային ու արտադրական նախագծերի մեջ Ռուսաստանի, Վրաստանի, Իրանի, Չինաստանի, Հնդկաստանի, Բուլղարիայի եւ ԵՄ այլ երկրների, Միջին Արեւելքի երկրների հետ: Խիստ կարեւոր է նաեւ ներհանրապետական հաղորդակցման ուղիների վերակազմավորումն անվտանգության ապահովման ու ռազմավարական բնույթի խնդիրների լուծման համար:
- Հայաստանը պետք է շարունակի համագործակցությունը Եվրոպական Միության, Միացյալ Նահանգների եւ միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների հետ ազատական բարեփոխումների ապահովման եւ տնտեսական զարգացման ինստիտուտների ձեւավորման ու կայացման բնագավառում:
- Համաշխարհային բանկի, Արժույթի միջազգային հմինադրամի եւ միջազգային այլ ֆինանսական ինստիտուտների աջակցությամբ, պետությունը պետք է մաքսիմալ ջանքեր գործադրի ներտնտեսական իրավիճակի, մակրոտնտեսական եւ ֆինանսական կայունության պահպանման, պետության ստանձնած ու հարաճող սոցիալական պարտավորությունների, ներդրումային ծրագրերի ու արտաքին պարտքի կառավարման օպտիմալ համամասնության ձեւավորման նպատակով:
- Ազատականացնել արտաքին տնտեսական գործունեությունը և ՏՏ ոլորտների սպառողական հարաբերությունները, թեթևացնելով արժութային կարգավորման սահմանափակումները։ Օրենսդրորեն թույլ տալ, որ էլեկտրոնային առևտրում արտերկրից ընդունվող վճարումները կատարվեն արտարժույթներով` էապես կրճատելով դրամի փոխարկելիության կոմիսիոն գանձումները։
«Հայ Ազգային Կոնգրես»
«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն
Տնտեսական քաղաքականություն
- Տնտեսական հնարավորությունների ընդլայնումը և դրանց հավասար հասանելիության ապահովումը,
- Մարդու ներքին կարողությունների զարգացման և իրացման միջոցով միջին խավի բարեկեցության աճն ու աղքատության կրճատումը։
Մինչև 2026 թվականը մեր թիրախներն են՝
- ՀՆԱ-ի տարեկան միջին աճը նվազագույնը դարձնել 7% (բարենպաստ արտաքին տնտեսական պայմաններում՝ 9%),
- մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ն 4269 ԱՄՆ դոլարից դարձնել նվազագույնը 5900 ԱՄՆ դոլար,
- պետական աշխատավարձի ֆոնդը հասցնել ՀՆԱ-ի 25%-ի՝ ներկայիս 16%-ի փոխարեն,
- գործազրկությունը իջեցնել 10%-ից ցածր,
- աղքատության մակարդակը կրկնակի նվազեցնել,
- կենսաթոշակի միջին չափը 43,500 դրամից դարձնել առնվազն 61,000 դրամ,
- նվազագույն կենսաթոշակը 26,500 դրամից դարձնել 37,000 դրամ,
- նվազագույն աշխատավարձը 68,000 դրամից դարձնել առնվազն 85,000 դրամ,
- միջին աշխատավարձը 190,000 դրամից դարձնել 300,000 դրամ,
- հաշմանդամություն ունեցող անձանց թոշակները 1-ին, 2-րդ և 3-րդ կարգերի համար 26,500 դրամից դարձնել 37,000 դրամ,
- զինծառայողի հաշմանդամության զինվորական կենսաթոշակի չափերը 1-ին խմբի համար դրաձնել 55,000 դրամ, 2-րդ խմբի համար՝ 42,000 դրամ, 3-րդ խմբի համար՝ 37,000 դրամ։
- Ապահովելու ենք ներդրումների ծավալի զգալի աճ։
Մասնավորապես ներդրում/ՀՆԱ հարաբերակցությունը չպետք է նվազ լինի 25%-ից: - Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների ներհոսքը ապահովելու ենք նոր գիտելիքի, կառավարման հմտությունների և արտաքին գործարար կապերի միջոցով:
- Տնտեսական աճի թիրախին հասնելու նպատակով անհրաժեշտ է լինելու օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների և ՀՆԱ-ի 6% հարաբերակցություն:
- Իրականացնելու ենք կառուցվածքային բարեփոխումներ, այդ թվում՝ հարկաբյուջետային, ֆինանսական ու կապիտալի շուկայի, աշխատաշուկայի, ներդրումային ու գործարար միջավայրի, մրցակցության պաշտպանության, արտաքին առևտրի և այլ ուղղություններով՝ նպատակ ունենալով առավելագույնս խրախուսել ներքին և օտարերկրյա մասնավոր ներդրումները, բարձրացնել վերջիններիս արդյունավետությունը:
- Բարձրացնելու ենք արտադրողականությունը։
- Միայն ներդրումների և զբաղվածության աճը չի կարող լինել կայուն տնտեսական զարգացման հիմք: Մրցունակության երկարաժամկետ աճի և պահպանման նպատակով անհրաժեշտ է լինելու զգալիորեն բարձրացնել կապիտալի և աշխատանքի արտադրողականությունը: Թիրախավորելու ենք համախառն գործոնային արտադրողականության տարեկան առնվազն 5% աճ: Այս նպատակով գործարկելու ենք աջակցության համալիր փաթեթներ՝ խրախուսելով տեխնոլոգիական վերազինումը և աշխատուժի կարողությունների զարգացումը:
- Բարձրացնելու ենք զբաղվածությունը և տնտեսապես ակտիվ բնակչության տեսակարար կշիռը։
- Տնտեսական աճն առանց քաղաքացիների լայն ներգրավվածության ոչ միայն չի լինի ներառական, այլև պարզապես չի կարող տեղի ունենալ: Առանց տնտեսապես ակտիվ քաղաքացիների տեսակարար կշռի աճի զգալի հնարավոր չէ տնտեսական աճի թիրախի ապահովումը: Այս տեսանկյունից չափազանց կարևոր է լինելու բնակչության շարժունակության ապահովումը, ստեղծարար կարողությունների զարգացումն ու իրացումը, ինչպես նաև տնտեսական կյանքում կանանց մասնակցության մեծացումը: Առավել ևս հետճգնաժամային պայմաններում կանանց ցածր ներգրավվածությունը տնտեսական կյանքում անթույլատրելի շռայլություն է: Կառավարությունը մշակելու է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների և հատկապես կանանց ստեղծարար ու գործարար ներուժի զարգացմանն ու իրացմանը միտված քաղաքականությունների և աջակցության միջոցառումների փաթեթներ:
Տնտեսական քաղաքականություն
«Հայ Ազգային Կոնգրես»
- Հայաստանը պետք է ակտիվորեն հետապնդի համաշխարհային տնտեսական համակարգի մեջ ինտեգրացման քաղաքականություն, մասնակցի գլոբալ ու տարածաշրջանային նախագծերի իրականացմանը, զարգացնելով հաղորդակցման ուղիները եւ ընդգրկվելով խոշոր ենթակառուցվածքային ու արտադրական նախագծերի մեջ Ռուսաստանի, Վրաստանի, Իրանի, Չինաստանի, Հնդկաստանի, Բուլղարիայի եւ ԵՄ այլ երկրների, Միջին Արեւելքի երկրների հետ: Խիստ կարեւոր է նաեւ ներհանրապետական հաղորդակցման ուղիների վերակազմավորումն անվտանգության ապահովման ու ռազմավարական բնույթի խնդիրների լուծման համար:
- Հայաստանը պետք է շարունակի համագործակցությունը Եվրոպական Միության, Միացյալ Նահանգների եւ միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների հետ ազատական բարեփոխումների ապահովման եւ տնտեսական զարգացման ինստիտուտների ձեւավորման ու կայացման բնագավառում:
- Համաշխարհային բանկի, Արժույթի միջազգային հմինադրամի եւ միջազգային այլ ֆինանսական ինստիտուտների աջակցությամբ, պետությունը պետք է մաքսիմալ ջանքեր գործադրի ներտնտեսական իրավիճակի, մակրոտնտեսական եւ ֆինանսական կայունության պահպանման, պետության ստանձնած ու հարաճող սոցիալական պարտավորությունների, ներդրումային ծրագրերի ու արտաքին պարտքի կառավարման օպտիմալ համամասնության ձեւավորման նպատակով:
- Ազատականացնել արտաքին տնտեսական գործունեությունը և ՏՏ ոլորտների սպառողական հարաբերությունները, թեթևացնելով արժութային կարգավորման սահմանափակումները։ Օրենսդրորեն թույլ տալ, որ էլեկտրոնային առևտրում արտերկրից ընդունվող վճարումները կատարվեն արտարժույթներով` էապես կրճատելով դրամի փոխարկելիության կոմիսիոն գանձումները։
«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն
- Տնտեսական հնարավորությունների ընդլայնումը և դրանց հավասար հասանելիության ապահովումը,
- Մարդու ներքին կարողությունների զարգացման և իրացման միջոցով միջին խավի բարեկեցության աճն ու աղքատության կրճատումը։
Մինչև 2026 թվականը մեր թիրախներն են՝
- ՀՆԱ-ի տարեկան միջին աճը նվազագույնը դարձնել 7% (բարենպաստ արտաքին տնտեսական պայմաններում՝ 9%),
- մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ն 4269 ԱՄՆ դոլարից դարձնել նվազագույնը 5900 ԱՄՆ դոլար,
- պետական աշխատավարձի ֆոնդը հասցնել ՀՆԱ-ի 25%-ի՝ ներկայիս 16%-ի փոխարեն,
- գործազրկությունը իջեցնել 10%-ից ցածր,
- աղքատության մակարդակը կրկնակի նվազեցնել,
- կենսաթոշակի միջին չափը 43,500 դրամից դարձնել առնվազն 61,000 դրամ,
- նվազագույն կենսաթոշակը 26,500 դրամից դարձնել 37,000 դրամ,
- նվազագույն աշխատավարձը 68,000 դրամից դարձնել առնվազն 85,000 դրամ,
- միջին աշխատավարձը 190,000 դրամից դարձնել 300,000 դրամ,
- հաշմանդամություն ունեցող անձանց թոշակները 1-ին, 2-րդ և 3-րդ կարգերի համար 26,500 դրամից դարձնել 37,000 դրամ,
- զինծառայողի հաշմանդամության զինվորական կենսաթոշակի չափերը 1-ին խմբի համար դրաձնել 55,000 դրամ, 2-րդ խմբի համար՝ 42,000 դրամ, 3-րդ խմբի համար՝ 37,000 դրամ։
- Ապահովելու ենք ներդրումների ծավալի զգալի աճ։
Մասնավորապես ներդրում/ՀՆԱ հարաբերակցությունը չպետք է նվազ լինի 25%-ից: - Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների ներհոսքը ապահովելու ենք նոր գիտելիքի, կառավարման հմտությունների և արտաքին գործարար կապերի միջոցով:
- Տնտեսական աճի թիրախին հասնելու նպատակով անհրաժեշտ է լինելու օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների և ՀՆԱ-ի 6% հարաբերակցություն:
- Իրականացնելու ենք կառուցվածքային բարեփոխումներ, այդ թվում՝ հարկաբյուջետային, ֆինանսական ու կապիտալի շուկայի, աշխատաշուկայի, ներդրումային ու գործարար միջավայրի, մրցակցության պաշտպանության, արտաքին առևտրի և այլ ուղղություններով՝ նպատակ ունենալով առավելագույնս խրախուսել ներքին և օտարերկրյա մասնավոր ներդրումները, բարձրացնել վերջիններիս արդյունավետությունը:
- Բարձրացնելու ենք արտադրողականությունը։
- Միայն ներդրումների և զբաղվածության աճը չի կարող լինել կայուն տնտեսական զարգացման հիմք: Մրցունակության երկարաժամկետ աճի և պահպանման նպատակով անհրաժեշտ է լինելու զգալիորեն բարձրացնել կապիտալի և աշխատանքի արտադրողականությունը: Թիրախավորելու ենք համախառն գործոնային արտադրողականության տարեկան առնվազն 5% աճ: Այս նպատակով գործարկելու ենք աջակցության համալիր փաթեթներ՝ խրախուսելով տեխնոլոգիական վերազինումը և աշխատուժի կարողությունների զարգացումը:
- Բարձրացնելու ենք զբաղվածությունը և տնտեսապես ակտիվ բնակչության տեսակարար կշիռը։
- Տնտեսական աճն առանց քաղաքացիների լայն ներգրավվածության ոչ միայն չի լինի ներառական, այլև պարզապես չի կարող տեղի ունենալ: Առանց տնտեսապես ակտիվ քաղաքացիների տեսակարար կշռի աճի զգալի հնարավոր չէ տնտեսական աճի թիրախի ապահովումը: Այս տեսանկյունից չափազանց կարևոր է լինելու բնակչության շարժունակության ապահովումը, ստեղծարար կարողությունների զարգացումն ու իրացումը, ինչպես նաև տնտեսական կյանքում կանանց մասնակցության մեծացումը: Առավել ևս հետճգնաժամային պայմաններում կանանց ցածր ներգրավվածությունը տնտեսական կյանքում անթույլատրելի շռայլություն է: Կառավարությունը մշակելու է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների և հատկապես կանանց ստեղծարար ու գործարար ներուժի զարգացմանն ու իրացմանը միտված քաղաքականությունների և աջակցության միջոցառումների փաթեթներ: